Kada su prve moderne Olimpijske igre održane 1896. godine, ni jednoj ženi nije bilo dozvoljeno da se takmiči. Olimpijski Komitet nije promovisao rodnu ravnopravnost prvih 50 godina, ali je postepeno počeo da menja svoj pogled na ovu temu i prati stavove mnogih razvijenih zemalja koje su počele da gledaju na žene kao ravnopravne. Zastupljenost pripadnica ženskog pola na sportskim takmičenjima značajno se povećala od 70-ih godina 20. veka, pre svega zahvaljujući razvoju rodne ravnopravnosti i borbi protiv diskriminacije. Ženski sport u Saudijskoj Arabiji je bila kontroverzna tema dugi niz godina zbog suzbijanja učešća žena u sportu od strane konzervativnih islamskih vlasti. Svedoci smo da određene muslimanske zemlje, iz verskih razloga, šalju svoje sportistkinje da učestvuju na sportskim takmičenjima prekrivene preko celog tela, dok je u drugim zemljama, isto iz verskih razloga, ženama zabranjeno da se bave sportom.
SAD su među prvima počele da rešavaju problem diskriminacije i rodne ravnopravnosti. Ženski sport je u SAD dobio podsticaj kada je Kongres 1972. godine usvojio Zakone “Title IX legislation“. Zakon navodi da „nijedna osoba neće na osnovu pola, biti isključena iz učešća, niti će joj biti uskraćena mogućnost, niti će biti predmet diskriminacije bilo kog obrazovnog programa ili aktivnosti koje se finansiraju iz državnog budžeta, Zakon zabranjuje rodnu diskriminaciju u školama koje primaju državna sredstva kroz donacije, stipendije, ili druge vrste pomoći za studente.
Vodeći proizvođači sportske opreme, kompanije Nike i Adidas, svesne su da globalno žensko sportsko tržište procenjeno je na oko 145 milijardi dolara u 2023. godini dok se predviđa da će do 2030. godine dostići 256,67 milijardi dolara, koji u svojoj ponudi nudi sve više proizvoda koji su namenjeni ženskoj populaciji. Kompanije su procenile da su među ženskom populacijom najpopularniji sportovi fitnes, joga i rekreativno trčanje, koji imaju najveću potražnju za sportskom opremom na globalnom nivou. Tradicionalnim ženskim sportovima se smatraju ritmička gimnastika, umetničko plivanje i umetničko klizanje. Sportovi u kojima su po zastupljenosti broja takmičara žene ravnopravne sa muškarcima su: atletika, gimnastika, plivanje, tenis, košarka, odbojka, skijanje, streličarstvo, klizanje, mačevanje, triatlon, džudo, tekvondo.
Prema istraživanju Nacionalne koalicije za žene i devojke u obrazovanju, 1971. godine manje od 295.000 devojaka je učestvovalo u srednjoškolskim atletskim timovima, što čini samo 7% svih sportista, dok je 2001. godine taj broj skočio na 2,8 miliona devojaka, odnosno 41,5% svih sportista. Pet najčešćih univerzitetskih sportova koji se nude devojkama su: 1 . košarka (gde 98,8% škola ima ženski tim), 2 . odbojka (95,7%), 3 . fudbal (92,0%), 4 . cross – country (90,8%), i 5 . softbol (89,2%). Od 1972. godine, žene su se takođe takmičile u tradicionalnim muškim sportovima kao što su rvanje, dizanje tegova, ragbi i boks“.
A kada pričamo o Srbiji, pogledajte i pročitajte malo o ciljevima Instituta za ženski sport čiji je osnivač Marina Maljković.
Tekst napisao:
dr Igor Radošević, profesor na FFKMS, jedini fakultet za sport na Univerzitetu Singidunum