U periodu trećeg doba života, mišićna masa i snaga značajno opadaju, što povećava rizik od pada i drugih povreda. U ovom kontekstu, izokinetički dinamometar Humac Norm predstavlja naprednu tehnologiju koja omogućava precizno merenje mišićne snage i funkcionalnih sposobnosti, a može značajno doprineti prevenciji povreda kod starijih osoba. Ovaj uređaj omogućava testiranje mišićne snage u uslovima kontrole brzine, što znači da meri performanse mišića tokom celokupnog opsega pokreta, nezavisno od brzine kojom osoba obavlja pokret. Ovaj aspekt je ključan jer senilna slabost i smanjenje koordinacije mogu značajno uticati na snagu mišića i ravnotežu.
Izokinetički testovi primenjeni na uređaju kao što je Humac Norm omogućavaju preciznu analizu snage različitih mišićnih grupa. Ovi testovi su neophodni jer slabost određenih mišića (kao što su kvadriceps ili mišići stabilizatori kuka), može povećati rizik od povreda i padova. Oprema kao što je Humac Norm može meriti snagu mišića tokom različitih brzina pokreta, čime se omogućava bolje razumevanje mišićne funkcije u svim fazama pokreta. Takođe, specifičnost izokinetičkog testiranja omogućava da se precizno identifikuju neuromuskularne disfunkcije, koje mogu prethoditi ozbiljnijim povredama. U kontekstu prevencije, najvažniji aspekt korišćenja izokinetičkog dinamometra u starijoj populaciji je mogućnost identifikacije slabosti i neravnoteže među mišićnim grupama pre nego što dođe do povrede. Na primer, slabost mišića donjih ekstremiteta (kao što su kvadriceps i gluteus mišići) može dovesti do nestabilnosti tokom hodanja, povećavajući rizik od pada
Slika 1. Izokinetički dinamometar “Humac Norm” – TMC
(Izvor: https://humacnorm.com/humacnorm-isokinetic-machine/)
Zbog starenja, smanjuje se mišićna elastičnost, pa su starije osobe podložnije povredama, posebno zbog smanjenog kapaciteta za regeneraciju tkiva. Izokinetički testovi mogu pomoći u planiranju rehabilitacionih i preventivnih programa tako da se obezbedi pravovremeno reagovanje. Na osnovu podataka koji se dobijaju putem izokinetičkog dinamometra, moguće je osmisliti personalizovane planove treninga koji uključuju vežbe snage, izdržljivosti i fleksibilnosti.
Kreiranje preventivnih programa na osnovu izokinetičkog testiranja
S obzirom na to da izokinetički testovi omogućavaju detaljnu analizu mišićnih funkcija, važno je razviti preventivne programe koji se zasnivaju na individualnim potrebama korisnika. Na primer, ako se testiranjem identifikuje slabost u mišićima kuka, specijalizovani programi fizičkih vežbi mogu se fokusirati na poboljšanje snage mišića koji stabilizuju kukove, smanjujući time rizik od padova i povreda. Slična strategija može se primeniti i na stabilizatore kolena, skočnih zglobova ili kičmenog stuba.
Povezivanje sa fizioterapeutima i lekarima
Veoma je važno da izokinetički testovi ne budu samostalni, već da budu integrisani u širi sistem zdravstvene zaštite starijih osoba. Fizioterapeuti, lekari i treneri mogu koristiti podatke sa izokinetičkog dinamometra da dizajniraju personalizovane planove fizičkih aktivnosti. Ovi planovi mogu uključivati ciljani trening snage, ravnoteže i koordinacije, čime se smanjuje rizik od povreda. Takođe, testiranje može poslužiti kao osnova za dalja praćenja i evaluacije napretka tokom vremena, što omogućava blagovremeno prilagođavanje terapije i preventivnih programa.
Dakle, razvijanje svesti o primeni izokinetičkog dinamometra kao mere prevencije od povreda u trećem dobu može značajno doprineti očuvanju zdravlja i funkcionalnosti starijih osoba. Praćenje mišićne snage pomoću ovog uređaja omogućava pravovremenu dijagnozu mišićne slabosti, ravnotežnih disfunkcija i drugih faktora koji mogu povećati rizik od povreda. Korišćenjem izokinetičkog testiranja u preventivne svrhe, stvara se mogućnost za personalizovane programe fizičkih aktivnosti koji mogu smanjiti učestalost povreda, povećati nezavisnost i unaprediti kvalitet života starijih osoba.
Autor:
Doc Dr Slađana Rakić, profesor sa FFKMS, jedini fakultet za sport na Univerzitetu Singidunum
Reference:
- Reid, D. C., & McKinney, M. (2002). Principles of Musculoskeletal Rehabilitation. McGraw-Hill.
- Gill, T. K., & Hill, K. D. (2015). Preventing Falls in Older People: A Review of the Literature. Journal of Aging and Physical Activity, 23(4), 14-23.
- Stojanović, M., & Krstić, R. (2017). Primena izokinetičkog testiranja u rehabilitaciji. Beograd: Fakultet sporta i fizičkog vaspitanja.
- Herndon, J. M., & Satcher, R. (2016). Clinical Application of Isokinetic Testing in the Elderly Population. Journal of Geriatric Physical Therapy, 39(3), 137-145.
- https://humacnorm.com/
ć